FOMO, czyli lęk przed tym, co nas omija

Myślisz czasem, że inni się świetnie bawią, wyjeżdżają, a Ty “znowu” siedzisz w domu? Że coś Cię omija i w czymś nie uczestniczysz? Czy po przebudzeniu bierzesz do ręki telefon i pierwsze co robisz, to sprawdzasz wszystkie media społecznościowe, aby wiedzieć, co Cię ominęło i czy jesteś na bieżąco? Powodem może być FOMO, którym najbardziej dotkniętą grupą są młodzi dorośli.

Czym jest FOMO?

FOMO, czyli „fear of missing out” (strach przed przegapieniem) to zjawisko, które odnosi się do lęku przed przegapieniem interesujących doświadczeń, wydarzeń społecznych, informacji lub możliwości, które mogłyby przynieść satysfakcję lub poprawę jakości życia. Jest to uczucie, które wywołuje w nas niepokój i stres związany z myślą, że inni ludzie mogą korzystać z czegoś, co nam umyka. To przekonanie, że inni przeżywają bardziej wartościowe momenty, mają ciekawsze doświadczenia, podczas gdy my jesteśmy odcięci od tych emocji. Termin ten nabrał na znaczeniu w ostatniej dekadzie, stając się niemal ikoną naszych czasów. Choć obawa przed przegapieniem ważnych wydarzeń nie jest niczym nowym, to termin FOMO wskazuje przede wszystkim na współczesne zjawisko powiązane z rozwojem cyfrowego świata. FOMO może prowadzić do obsesyjnego sprawdzania mediów społecznościowych, nadmiernego zaangażowania w różne aktywności oraz trudności w skupieniu się na bieżących zadaniach i relacjach.

FOMO – jak się objawia?

Objawy FOMO mogą różnić się u różnych ludzi, poniżej natomiast znajdują się najczęstsze objawy FOMO, które mogą pomóc w rozpoznaniu tego zjawiska:

1. Nieustanne sprawdzanie mediów społecznościowych w poszukiwaniu nowości

• Ciągła potrzeba monitorowania aktualizacji na platformach społecznościowych takich jak Facebook, Instagram, Twitter czy Snapchat.
• Obsesyjne przeglądanie powiadomień, polubień, komentarzy i wiadomości.
• Częste przerywanie codziennych aktywności, aby sprawdzić, co nowego dzieje się w sieci.
• Zauważalne trudności w oderwaniu się od telefonu lub komputera, nawet podczas spotkań towarzyskich, pracy czy odpoczynku.

2. Zazdrość wobec cudzych sukcesów, wydarzeń czy podróży

• Uczucie frustracji i niezadowolenia z powodu sukcesów i osiągnięć innych osób, zwłaszcza gdy są one często prezentowane w mediach społecznościowych.
• Skłonność do porównywania swojego życia z życiem znajomych, celebrytów czy influencerów.
• Nasilenie negatywnych emocji, takich jak smutek, złość czy rozczarowanie, w odpowiedzi na posty innych osób, które pokazują ich udane życie osobiste, zawodowe czy towarzyskie.
• Zaniżona samoocena i poczucie własnej wartości wynikające z przekonania, że własne życie jest mniej interesujące lub mniej wartościowe.

3.  Lęk przed byciem offline i przegapianiem czegoś istotnego

• Silna obawa przed utratą kontaktu z wydarzeniami, które mogą mieć miejsce podczas bycia offline.
• Lęk przed nieobecnością w kluczowych momentach, takich jak ważne ogłoszenia, wydarzenia towarzyskie, okazje zawodowe czy wiadomości od znajomych.
• Skłonność do unikania sytuacji, w których brak dostępu do Internetu jest nieunikniony (np. długie podróże, wycieczki w miejsca bez zasięgu).
• Trudności z relaksacją i odpoczynkiem bez ciągłego dostępu do informacji z sieci.

4. Nadmierne angażowanie się w aktywności tylko po to, aby nie przegapić okazji

• Przeładowany harmonogram wypełniony różnorodnymi wydarzeniami, spotkaniami i aktywnościami, które są podejmowane z lęku przed przegapieniem czegoś ważnego.
• Uczucie wypalenia i zmęczenia spowodowane ciągłym uczestnictwem w różnych wydarzeniach i aktywnościach.
• Trudności z odmawianiem zaproszeń i ofert, nawet jeśli wiąże się to z dużym stresem lub niewielkim zainteresowaniem.

5. Trudności z byciem obecnym tu i teraz

• Częste rozproszenie uwagi i niemożność skupienia się na bieżących zadaniach czy rozmowach z bliskimi.
• Uczucie, że to, co dzieje się w danym momencie, jest mniej ważne niż to, co mogłoby się wydarzyć gdzie indziej lub w innym czasie.
• Skłonność do ciągłego planowania i rozmyślania o przyszłych wydarzeniach, zamiast cieszenia się chwilą obecną.

6.  Problemy ze snem i zdrowiem fizycznym

• Bezsenność lub problemy z jakością snu wynikające z nadmiernego korzystania z urządzeń elektronicznych przed snem.
• Pogorszenie stanu zdrowia fizycznego spowodowane brakiem odpoczynku i nadmiernym stresem związanym z FOMO.
• Objawy psychosomatyczne, takie jak bóle głowy, napięcie mięśniowe czy problemy żołądkowe, wynikające z chronicznego lęku i niepokoju.

Przyczyny FOMO

Fear Of Missing Out ma swoje korzenie w różnych aspektach współczesnego życia, zwłaszcza tych związanych z rozwojem technologii i zmianami społecznymi. Zrozumienie przyczyn tego zjawiska jest kluczowe dla jego przeciwdziałania. Oto rozszerzona lista przyczyn FOMO:

1. Rozwój mediów społecznościowych.
   • Nieustanne aktualizacje. Media społecznościowe dostarczają ciągłego strumienia informacji o życiu innych ludzi, co prowadzi do poczucia, że zawsze dzieje się coś ważnego, co możemy przegapić.
   • Filtrowane treści. Treści publikowane w mediach społecznościowych są często wyselekcjonowane i idealizowane, pokazując tylko najlepsze momenty z życia użytkowników. To wywołuje wrażenie, że inni prowadzą bardziej ekscytujące i satysfakcjonujące życie.
   • Szybkość komunikacji. Szybka wymiana informacji sprawia, że natychmiast dowiadujemy się o wydarzeniach, sukcesach i aktywnościach innych, co potęguje poczucie presji.
2. Kultura sukcesu i osiągnięć.
   • Społeczna presja na sukces. Współczesne społeczeństwo często kładzie duży nacisk na sukces zawodowy, osiągnięcia osobiste i życie pełne wrażeń. Ludzie czują presję, by dorównywać tym oczekiwaniom, co prowadzi do lęku przed przegapieniem okazji.
   • Porównania społeczne. Naturalna tendencja do porównywania się z innymi może prowadzić do poczucia, że nasze życie jest mniej wartościowe lub interesujące w porównaniu do życia innych.
3. Psychologiczne mechanizmy wewnętrzne.
   • Lęk przed wykluczeniem. Ludzka potrzeba przynależności i akceptacji sprawia, że obawiamy się, że nie uczestnicząc w pewnych wydarzeniach czy aktywnościach, zostaniemy pominięci lub odrzuceni przez grupę.
   • Niska samoocena. Osoby z niską samooceną mogą być bardziej podatne na FOMO, ponieważ czują potrzebę nieustannego potwierdzania swojej wartości przez uczestnictwo w życiu społecznym.
   • Perfekcjonizm. Perfekcjoniści często mają wygórowane oczekiwania wobec siebie i swojego życia, co może prowadzić do chronicznego lęku przed przegapieniem idealnych okazji.
4. Technologiczne uzależnienia.
   • Smartfony i aplikacje. Wszechobecność smartfonów i łatwość dostępu do aplikacji społecznościowych sprawiają, że jesteśmy stale połączeni z wirtualnym światem. To może prowadzić do uzależnienia od sprawdzania nowości i powiadomień.
   • Algorytmy i powiadomienia. Algorytmy mediów społecznościowych są zaprojektowane tak, aby przyciągać naszą uwagę i zachęcać do interakcji. Ciągłe powiadomienia mogą potęgować poczucie, że coś ważnego dzieje się właśnie teraz.
5. Zmiany społeczne i kulturowe.
   • Mobilność społeczna i globalizacja. Współczesne społeczeństwo jest bardziej mobilne i zglobalizowane, co oznacza, że mamy większy dostęp do informacji o życiu ludzi na całym świecie. To zwiększa nasze poczucie, że zawsze coś się dzieje, niezależnie od naszego położenia.
   • Indywidualizm i konsumpcjonizm. Kulturowy nacisk na indywidualizm i konsumpcjonizm prowadzi do przekonania, że powinniśmy maksymalizować nasze doświadczenia i korzyści, co może prowadzić do FOMO.
6. Brak umiejętności zarządzania czasem i stresem.
   • Prokrastynacja. Osoby mające trudności z zarządzaniem czasem często odkładają ważne zadania na później, co może potęgować lęk przed przegapieniem innych, bardziej przyjemnych aktywności.
   • Nieumiejętność radzenia sobie ze stresem. Brak skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem może prowadzić do ucieczki w świat mediów społecznościowych jako formy odreagowania, co z kolei nasila objawy FOMO.

Skutki FOMO

FOMO może mieć poważne konsekwencje zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Do najczęstszych skutków należą:

• Zaburzenia lękowe i depresja. Ciągłe porównywanie się z innymi oraz stres związany z poczuciem przegapienia mogą prowadzić do chronicznego lęku i obniżonego nastroju.
• Problemy z koncentracją. Nieustanne przerzucanie uwagi na media społecznościowe może utrudniać skupienie się na pracy, nauce czy innych ważnych zadaniach.
• Problemy ze snem. Osoby doświadczające FOMO często korzystają z mediów społecznościowych tuż przed snem, co może prowadzić do bezsenności i pogorszenia jakości snu.
• Trudności w relacjach interpersonalnych. Skupienie na wirtualnych relacjach i wydarzeniach może prowadzić do zaniedbywania realnych, bliskich związków.

FOMO a media społecznościowe

Media społecznościowe odgrywają kluczową rolę w nasileniu zjawiska FOMO, tworząc nieustanną sieć bodźców, która wpływa na nasze codzienne życie i samopoczucie. Dzięki platformom takim jak Facebook, Instagram, Twitter czy TikTok, jesteśmy bombardowani obrazami i informacjami o życiu innych ludzi, często w sposób wyidealizowany i selektywny. To nieustanne porównywanie się z cudzymi osiągnięciami, podróżami, wydarzeniami towarzyskimi i sukcesami zawodowymi, może prowadzić do poczucia, że nasze własne życie jest mniej satysfakcjonujące. Realny problem polega na tym, że widzimy tylko najważniejsze, najbardziej ekscytujące fragmenty cudzych żyć, co zniekształca naszą percepcję rzeczywistości. Algorytmy mediów społecznościowych są zaprojektowane tak, aby maksymalizować zaangażowanie użytkowników, często poprzez wywoływanie silnych emocji, takich jak zazdrość czy lęk. Ciągłe powiadomienia i aktualizacje sprawiają, że czujemy presję, aby być na bieżąco i uczestniczyć w wirtualnym życiu, kosztem rzeczywistych relacji i działań. To wszystko prowadzi do zwiększonego stresu, problemów ze snem, a nawet zaburzeń zdrowia psychicznego. W rzeczywistości, mimo że media społecznościowe miały łączyć ludzi, często pogłębiają poczucie izolacji i samotności, podsycając jednocześnie lęk przed przegapieniem czegoś ważnego. Zrozumienie tego mechanizmu jest kluczowe dla zmniejszenia negatywnego wpływu mediów społecznościowych na nasze życie i zdrowie psychiczne, poprzez świadome zarządzanie czasem spędzanym online i rozwijanie zdrowych nawyków cyfrowych.

Jak radzić sobie z FOMO?

Radzenie sobie z FOMO wymaga świadomego podejścia do swojego czasu, uwagi i relacji. Oto kilka strategii, które mogą pomóc:

1. Ograniczenie czasu spędzanego w mediach społecznościowych.
   • Ustalanie konkretnych godzin na korzystanie z mediów społecznościowych, zamiast sprawdzania ich przez cały dzień.
   • Korzystanie z aplikacji monitorujących czas spędzany na różnych platformach i ustawianie limitów.
   • Dezaktywowanie niepotrzebnych powiadomień, które ciągle przyciągają naszą uwagę.
2. Praktyka uważności (mindfulness).
   • Medytacja i ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w skupieniu się na chwili obecnej i redukcji stresu.
   • Uważność pomaga w docenieniu codziennych doświadczeń i relacji, zamiast ciągłego porównywania się z innymi.
3. Skupienie na własnych celach i wartościach.
   • Określenie, co naprawdę jest dla nas ważne i dążenie do realizacji własnych aspiracji, zamiast porównywania się z innymi.
   • Tworzenie listy własnych priorytetów i dążenie do ich realizacji.
4. Rozwój zdrowych nawyków.
   • Regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu i zdrowa dieta mają pozytywny wpływ na samopoczucie i zmniejszają podatność na negatywne wpływy mediów społecznościowych.
   • Zadbaj o czas na relaks i hobby, które sprawiają Ci przyjemność i pozwalają naładować baterie.
5. Skupienie na realnych relacjach interpersonalnych.
   • Inwestowanie czasu i energii w budowanie i pielęgnowanie bezpośrednich relacji z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami.
   • Organizowanie spotkań twarzą w twarz zamiast polegania wyłącznie na komunikacji online.

Podsumowanie

FOMO, czyli strach przed przegapieniem czegoś, jest zjawiskiem głęboko zakorzenionym we współczesnym społeczeństwie, szczególnie pod wpływem mediów społecznościowych i technologii cyfrowych. To zjawisko prowadzi do lęku, zazdrości, problemów ze snem i ogólnego pogorszenia samopoczucia psychicznego i fizycznego. Media społecznościowe, poprzez swoje algorytmy i nieustanne aktualizacje, potęgują nasze poczucie, że coś ważnego dzieje się w każdym momencie, co napędza cykl porównań i niepokoju. Aby skutecznie radzić sobie z FOMO, kluczowe jest świadome zarządzanie czasem spędzanym w sieci, praktykowanie uważności, skupienie na własnych celach i wartościach, oraz dbanie o zdrowe nawyki i realne relacje interpersonalne. Poprzez te działania możemy ograniczyć negatywny wpływ FOMO na nasze życie i zdrowie psychiczne, a także cieszyć się bardziej zrównoważonym i satysfakcjonującym życiem. Zrozumienie mechanizmów stojących za FOMO i wdrożenie odpowiednich strategii pozwala na redukcję stresu i poprawę jakości życia, co jest niezwykle istotne w dzisiejszym, dynamicznie zmieniającym się świecie.

Mogą Cię także zainteresować inne nasze artykuły:
Jak wyznaczać granice? | Widoki – Twoja Psychoterapia (widokipsychoterapia.pl)
Jak zwiększyć samoakceptację? | Widoki – Twoja Psychoterapia (widokipsychoterapia.pl)

Odwiedź nas również na Facebooku: Widoki – Twoja Psychoterapia | Warsaw | Facebook oraz Instagramie: