Uzależnienie od pornografii to niestety często temat tabu, co nie sprzyja radzeniu sobie z tym problemem, który ma poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego, emocjonalnego i społecznego jednostki. W dzisiejszym świecie, dostęp do treści pornograficznych stał się niezwykle łatwy i powszechny. Coraz więcej osób zmagających się z uzależnieniem od pornografii zwraca się do naszego ośrodka w poszukiwaniu pomocy i wsparcia. W artykule chcemy przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu i zwrócić uwagę na jego różne aspekty. Przeanalizujemy przyczyny, objawy oraz konsekwencje uzależnienia od pornografii. Poruszymy kwestie metod leczenia i wsparcia, które mogą pomóc osobom dotkniętym tym problemem.
Uzależnienie od pornografii – definicje
Griffiths i Szabo (2014) wskazują, że uzależnienie od pornografii jest stanem, w którym osoba traci kontrolę nad swoim zachowaniem seksualnym i odczuwa przymus oglądania pornografii, co prowadzi do negatywnych konsekwencji dla jej zdrowia psychicznego, emocjonalnego, społecznego i/lub zawodowego. Podobnie Sussman i Sussman (2011) uważają, że uzależnienie od pornografii to nadmierne, trudne do kontrolowania użycie pornografii, które prowadzi do negatywnych konsekwencji dla zdrowia jednostki i jej relacji interpersonalnych. Osoby uzależnione od pornografii często doświadczają upośledzonej kontroli impulsów, negatywnych emocji i konfliktów w obszarze seksualności. Z kolei Kraus, Voon i Potenza (2016) podkreślają, że uzależnienie od pornografii może manifestować się jako trudności w kontrolowaniu pragnienia, obsesyjne myśli, upośledzenie kontroli impulsów i trudności w relacjach interpersonalnych. W polskiej literaturze przedmiotu również można znaleźć różne definicje uzależnienia od pornografii. Gola, Lewczuk i Potenza (2017) piszą, że uzależnienie od pornografii to zespół objawów charakteryzujących się nadmiernym, niekontrolowanym i uporczywym korzystaniem z materiałów pornograficznych, które prowadzi do trudności w funkcjonowaniu jednostki, jak również do negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego, emocjonalnego i społecznego. W większości definicji wyróżnia się fakt, że osoby uzależnione od pornografii przejawiają nadmierne i trudne do opanowania używanie tego rodzaju treści. Stanowi to kluczowy element uzależnienia. Podkreśla się w nich również, że uzależnienie od pornografii prowadzi do negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego, emocjonalnego, społecznego, a także relacji interpersonalnych i seksualnych, a także fakt, że osoby uzależnione od pornografii tracą kontrolę nad swoim używaniem, co prowadzi do trudności w ograniczaniu lub zaprzestaniu korzystania z pornografii.
Uzależnienie od pornografii – statystyki
Dostęp do pornografii stał się powszechny, a korzystanie z niej jest popularne w wielu krajach na całym świecie. Według badań przeprowadzonych przez PornHub, jeden z najpopularniejszych serwisów pornograficznych, w 2020 roku odnotowano ponad 42 miliardy odwiedzin strony, co oznacza średnio 115 milionów odwiedzin dziennie. Zgodnie z wynikami badań przeprowadzonych przez American Psychological Association (APA), szacuje się, że 5-10% populacji dorosłej cierpi na uzależnienie od pornografii. Z kolei badania opublikowane w Journal of Sexual Medicine sugerują, że około 25% osób, które regularnie ogląda pornografię, doświadcza trudności z kontrolą swojego używania. Warto zauważyć, że istnieje potrzeba dalszych badań w celu uzyskania dokładniejszych statystyk dotyczących uzależnienia od pornografii. Często jednak trudno jest uzyskać wiarygodne dane ze względu na charakter tego problemu oraz zróżnicowane definicje i metody badawcze stosowane w różnych badaniach. Badania sugerują, że istnieją pewne różnice w częstotliwości uzależnienia od pornografii między kobietami a mężczyznami, choć wyniki w tej dziedzinie są nadal niejednoznaczne. Wielu badaczy i ekspertów zgadza się, że mężczyźni są bardziej narażeni na uzależnienie od pornografii niż kobiety. Mężczyźni częściej zgłaszają większą ilość i intensywność używania pornografii. Kobiety i mężczyźni mogą różnić się w preferencjach dotyczących rodzaju i treści pornografii. Niektóre badania sugerują, że kobiety częściej preferują treści bardziej związane z emocjami i relacjami, podczas gdy mężczyźni częściej wybierają treści bardziej skoncentrowane na aspektach fizycznych. Różnice w częstotliwości uzależnienia od pornografii między kobietami a mężczyznami mogą być wynikiem kulturowych czynników i społecznych norm. Wieloletni wpływ stereotypów płciowych i społecznych oczekiwań dotyczących seksualności może wpływać na sposób, w jaki kobiety i mężczyźni angażują się w używanie pornografii.
Uzależnienie od pornografii – objawy
Uzależnienie od pornografii może manifestować się poprzez różne objawy, które mogą być zarówno fizyczne, jak i emocjonalne czy społeczne. Oto kilka powszechnych objawów, które mogą wskazywać na problem uzależnienia od pornografii:
Silna potrzeba korzystania z pornografii. Osoba uzależniona często odczuwa silną potrzebę przeglądania pornografii i angażuje się w to działanie regularnie, nawet codziennie. Ta potrzeba staje się nieodparta i dominuje nad innymi ważnymi aspektami życia.
Trudności w ograniczaniu korzystania z pornografii. Osoby uzależnione często doświadczają trudności w ograniczeniu czasu spędzanego na przeglądaniu pornografii lub nie są w stanie zaprzestać korzystania z niej, pomimo prób kontroli i zapewnienia siebie, że będą korzystać w sposób umiarkowany.
Wydłużanie czasu spędzanego na pornografii. Osoby uzależnione z czasem zauważają, że potrzebują coraz więcej czasu na przeglądanie pornografii, aby osiągnąć taki sam poziom pobudzenia lub satysfakcji, jak wcześniej. W związku z tym wydłużają czas spędzany na oglądaniu materiałów pornograficznych.
Zaniedbywanie obowiązków i zainteresowań. Uzależnienie od pornografii może prowadzić do zaniedbywania innych obowiązków i zainteresowań. Osoba uzależniona może tracić zainteresowanie aktywnościami, takimi jak praca, nauka czy hobby, ponieważ sporą część czasu i uwagi poświęca na oglądanie pornografii.
Wycofywanie się z bliskich relacji. Osoba uzależniona może z czasem zniekształcać swoje oczekiwania co do intymności i relacji, co może prowadzić do trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich więzi. Osoba uzależniona od pornografii może porównywać swoje relacje z bliskimi do wyidealizowanych wizji prezentowanych w pornografii. To może prowadzić do niezadowolenia z realistycznych i autentycznych interakcji z partnerem lub innymi bliskimi osobami. Wycofywanie się z relacji może też wynikać z tego, że osoba uzależniona nie czuje się komfortowo rozmawiając o swoich problemach i potrzebach z innymi. Może czuć się winna, zawstydzona lub obawiać się potępienia, dlatego woli unikać otwartej komunikacji. Ponadto każde uzależnienie jest angażujące emocjonalnie i czasowo.
Problemy z funkcjonowaniem seksualnym. Osoba uzależniona może doświadczać trudności z osiągnięciem satysfakcji seksualnej w prawdziwym życiu, ponieważ przyzwyczajona jest do specyficznych bodźców i scen pornograficznych. Regularne oglądanie pornografii może prowadzić do desensytyzacji, czyli zmniejszenia wrażliwości na bodźce seksualne. Z czasem osoba uzależniona może potrzebować coraz bardziej ekstremalnych lub nietypowych treści pornograficznych, aby osiągnąć podobny poziom podniecenia, co może utrudniać zaspokojenie seksualne w rzeczywistym życiu. Ponadto silna zależność od wirtualnej rozrywki seksualnej może utrudniać przejście do rzeczywistych związków, w których obecność drugiej osoby i potrzeby emocjonalne stają się bardziej złożone niż w przypadku obcowania z treściami pornograficznymi. Długotrwałe korzystanie z pornografii może prowadzić także do zaburzenia podniecenia. Osoba uzależniona może doświadczać trudności z osiągnięciem i utrzymaniem erekcji (w przypadku mężczyzn) lub uzyskaniem satysfakcji seksualnej (u obu płci). Pornografia często przedstawia nierealistyczne sceny i standardy, które są trudne lub niemożliwe do powtórzenia w życiu realnym. To może prowadzić do niezadowolenia z życia seksualnego w rzeczywistości i próbę naśladowania nierealistycznych zachowań. Co również istotne, uzależnienie od pornografii często prowadzi do skupienia się na indywidualnych potrzebach seksualnych, podczas gdy satysfakcjonujące życie seksualne w rzeczywistej relacji wymaga uwzględnienia i zrozumienia potrzeb partnera/partnerki.
Warto pamiętać, że każda osoba może wykazywać różne objawy uzależnienia od pornografii, a ich obecność niekoniecznie oznacza, że ktoś jest na pewno uzależniony. Jeśli jednak dostrzegasz te objawy u siebie lub u bliskiej osoby i masz obawy, warto skonsultować się z psychoterapeutą, aby uzyskać odpowiednie wsparcie w zrozumieniu i radzeniu sobie z tym problemem.
Uzależnienie od pornografii – przyczyny
Przyczyny uzależnienia od pornografii mogą być wielorakie i różnią się w zależności od osoby. Oto kilka czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju uzależnienia od pornografii:
Niskie poczucie własnej wartości. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości mogą być bardziej podatne na uzależnienie od pornografii. Korzystanie z pornografii może dostarczać tym osobom chwilowego poczucia akceptacji, pożądania i pewności siebie. Uzależnienie od pornografii może stać się mechanizmem unikania prawdziwych intymnych relacji. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości mogą obawiać się odrzucenia lub obawiać się, że nie są wystarczająco dobre dla innych ludzi. Zamiast ryzykować emocjonalne związki, mogą wybierać pornografię jako bezpieczny i kontrolowany sposób na zaspokojenie swoich potrzeb seksualnych.
Problemy związkowe. Trudności w relacjach z partnerem, poczucie samotności czy brak intymności mogą przyczyniać się do szukania ucieczki w pornografii. Osoby uzależnione od pornografii mogą korzystać z niej jako substytutu prawdziwych, satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi.
Doświadczenie nadużycia seksualnego. Osoba, która stała się ofiarą przemocy seksualnej może odczuwać głęboki wstyd i poczucie winy, związane z traumatycznymi wydarzeniami. Może także mieć problemy z zaufaniem innym ludziom i poczuciem bezpieczeństwa w relacjach. Pornografia może stać się w takiej sytuacji sposobem na uniknięcie swoich trudnych emocji oraz formą kontaktu ze swoją seksualnością bez nawiązywania intymnych relacji, które mogą wydawać się zagrażające. Regularne korzystanie z różnych treści pornograficznych może stanowić źródło ucieczki od rzeczywistości i doraźnego poczucia przyjemności, które wypełnia pustkę emocjonalną. Z czasem pornografia może stać się głównym sposobem radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi i unikania konfrontacji z traumatycznymi wspomnieniami. Po doświadczeniu traumy seksualnej osoba może odczuwać utratę kontroli nad swoim życiem i ciałem. Oglądanie pornografii może być postrzegane jako sposób na odzyskanie tego poczucia kontroli poprzez panowanie nad swoją seksualnością.
Osłabiona zdolność do radzenia sobie z trudnymi emocjami. Osoby uzależnione od pornografii mogą mieć trudności w radzeniu sobie z trudnymi emocjami i stresującymi sytuacjami. Zamiast konstruktywnych mechanizmów radzenia sobie, sięgają po pornografię jako formę samostymulacji i krótkotrwałego ukojenia.
Nadmierny stres. Osoby uzależnione od pornografii często korzystają z niej jako formy ucieczki od stresu, trudności emocjonalnych i napięcia. Pornografia może służyć jako sposób na tymczasowe złagodzenie negatywnych emocji i przyniesienie ulgi.
Łatwa dostępność do treści pornograficznych i rozwój technologii. Wzrost dostępności pornografii w erze cyfrowej i anonimowość online mogą przyczynić się do wzrostu przypadków uzależnienia od pornografii. Stały dostęp do różnorodnych treści pornograficznych może stwarzać ryzyko powstawania nawyków korzystania z niej.
Co zrobić, jeśli podejrzewasz, że Twój partner jest uzależniony od pornografii?
Jeżeli podejrzewasz, że Twój partner lub partnerka może być uzależniony/a od pornografii, warto zdecydować się na rozmowę na ten temat i wspólnie poszukać wsparcia. Zaobserwuj, czy istnieją pewne zachowania, które sugerują problematyczne korzystanie z pornografii, takie jak nadmierne korzystanie, wydłużanie czasu spędzanego na przeglądaniu pornografii, ukrywanie korzystania, wycofywanie się z bliskich relacji czy trudności w funkcjonowaniu seksualnym w rzeczywistości. Ważne jest, aby podejść do sytuacji z empatią i otwartością. Zastanów się, jakie są Twoje intencje w rozmowie – czy jesteś zaniepokojony/a, czy chcesz pomóc, czy potrzebujesz zrozumienia sytuacji. Wyraź swoje troski w sposób szczerzy i empatyczny. Znajdź odpowiedni moment i miejsce, aby porozmawiać z partnerem na ten temat. Wyraź swoje obawy i pytaj, jak partner/ka rozumie sytuację oraz jak się w niej czuje. Bądź gotowy/a wysłuchać jego/jej perspektywy i reakcji. Uzależnienie od pornografii może być trudnym tematem do poruszenia. Unikaj osądzenia i zawstydzania swojego partnera. Skup się na współpracy, zrozumieniu i poszukiwaniu rozwiązań. Jeśli czujesz się na to gotowy/a, przedstaw swoje rozumienie problemu, jak się z nim czujesz oraz określ, na ile jesteś gotowa/y do udzielenia pomocy. Jeżeli uzależnienie od pornografii istotnie wpływa na życie was obojga i nie jesteście w stanie samodzielnie poradzić sobie z tym problemem, rozważcie opcję skorzystania z psychoterapii indywidualnej lub psychoterapii par.
Masz trudności i potrzebujesz wsparcia?
Uzależnienie od pornografii – jak sobie pomóc?
Poradzenie sobie z uzależnieniem od pornografii może być trudnym wyzwaniem, ale istnieją różne kroki, które możesz podjąć, aby sobie pomóc w tej sytuacji.
Uznaj, że masz problem. Pierwszym krokiem w wyjściu z uzależnienia, jest zrezygnowanie z zaprzeczania, że ma się problem. Mechanizm zaprzeczania działa jak bariera przed konfrontacją z trudnymi emocjami, wstydem, lękiem, które mogłyby pojawić się w związku z uzależnieniem. Pozwala uniknąć zobaczenia prawdziwego rozmiaru problemu i chronić samoocenę. W kontekście uzależnienia, mechanizm zaprzeczania odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu i pogłębianiu problemu. Kiedy osoba jest uzależniona, może wykorzystywać mechanizm zaprzeczania w różny sposób. Osoba może całkowicie negować lub minimalizować istnienie swojego uzależnienia. Może przekonywać siebie, że używanie substancji lub zachowania uzależniającego nie ma negatywnego wpływu na jej życie, zdrowie czy relacje z innymi. Uzależniona osoba może przenosić odpowiedzialność za swoje zachowanie na innych ludzi, zdarzenia czy na same okoliczności życiowe. Unika w ten sposób przyznania, że to ona sama ma kontrolę nad swoim uzależnieniem i może coś w tej sprawie zrobić. Osoba może celowo interpretować rzeczywistość w taki sposób, aby usprawiedliwić swoje zachowanie. Może wyolbrzymiać korzyści wynikające z uzależnienia lub bagatelizować negatywne konsekwencje. Osoba uzależniona może także aktywnie ukrywać swoje uzależnienie przed innymi, aby uniknąć społecznej presji, stygmatyzacji lub konsekwencji. Świadomość i akceptacja problemu są kluczowe, aby podjąć działania naprawcze.
Szukaj wsparcia. Nie próbuj radzić sobie z tym problemem w izolacji. Szukaj wsparcia ze strony bliskich, przyjaciół lub osób, którym ufasz. Możesz również skonsultować się z seksuologiem lub psychoterapeutą specjalizującym się w uzależnieniach.
Wypracuj nowe strategie radzenia sobie ze stresem. Często uzależnienie od pornografii ma swoje źródło w próbie radzenia sobie ze stresem, nudą, lękiem lub emocjonalnymi trudnościami. Spróbuj znaleźć zdrowsze sposoby radzenia sobie z tymi emocjami.
Rozwijaj wiedzę o seksualności. Edukacja na temat zdrowej seksualności i zrozumienie, że pornografia prezentuje nierzeczywisty obraz seksu, może pomóc Ci zmienić swoje nastawienie i zachowanie.
Monitoruj swoje postępy. Prowadź dziennik, w którym będziesz zapisywać swoje postępy, trudności i zwycięstwa w walce z uzależnieniem. To może pomóc Ci zobaczyć, jak wiele osiągnąłeś i motywować Cię do kontynuowania wysiłków.
Nie zniechęcaj się. Przejście przez proces wyjścia z uzależnienia może być trudne i wymaga czasu. W razie nawrotów lub trudności, nie zniechęcaj się i nie obwiniaj siebie. Bądź wyrozumiały dla siebie i pamiętaj, że to proces, który wymaga cierpliwości i determinacji.
Jeśli czujesz, że samodzielnie nie potrafisz sobie poradzić z uzależnieniem od pornografii, nie wahaj się szukać pomocy profesjonalistów, którzy mogą Cię wesprzeć w tym trudnym procesie. Psychoterapeuci specjalizujący się w pracy z uzależnieniami mogą dostosować terapię do Twoich indywidualnych potrzeb i wspomóc Cię w zdrowym wyjściu z uzależnienia.
Mogą Cię także zainteresować inne nasze artykuły:
Współuzależnienie (widokipsychoterapia.pl)
Lęk przed bliskością – Widoki Psychoterapia
Jak radzić sobie z samotnością? – Widoki Psychoterapia
Odwiedź nas także na Facebooku: Widoki – Twoja Psychoterapia | Warsaw | Facebook
oraz na Instagramie: Widoki – Twoja Psychoterapia (@widoki_twoja_psychoterapia) • Zdjęcia i filmy na Instagramie
