Zdrada w związku to zawsze doświadczenie bardzo bolesne. Dla wielu par jej pojawienie się oznacza koniec związku. Dla niektórych – jest to szansa na uważne przyjrzenie się relacji i stworzenie bardziej satysfakcjonującego związku, np. w procesie psychoterapii. W naszym artykule przedstawiamy, po co niektóre osoby zdradzają, jakie są skutki zdrady i jak sobie poradzić po zdradzie.
Zdrada w związku – trochę statystyki
Wyniki badania CBOS z 2011 roku są alarmujące. Pokazują, że wchodzenie w bliższe relacje z osobą w związku są zjawiskiem bardzo częstym. Niemal połowa ankietowanych (48%) zna kogoś, kto pozwala sobie na flirt z osobą pozostającą w stałym związku, bądź flirtuje z kimś wtedy, gdy sam jest w takim związku. Prawie dwie piąte badanych (38%) przyznaje, że w ich otoczeniu są osoby, które w takich relacjach decydują się na kontakt fizyczny. Nieco ponad jedna piąta respondentów (22%) deklaruje, że zdarzyło im się flirtować z osobą, o której wiedzieli, że jest w stałym związku, a niewiele mniejsza grupa badanych (19%) udziela twierdzącej odpowiedzi na pytanie o flirt w sytuacji, gdy to oni mieli stałego partnera. Ogólnie, o flircie w jednych bądź drugich okolicznościach mówi co czwarty ankietowany (26%). Mniej osób (14%) wyznaje, że w podobnych sytuacjach zdarzyło im się nawiązywać kontakty fizyczne: co ósmy badany (12%) przyznaje się do relacji intymnych z osobą będącą w stałym związku małżeńskim lub partnerskim, a co dziesiąty (10%) – do fizycznej zdrady swojego partnera.
Zdrada w związku – czym jest?
Trudno w sferze seksualności posługiwać się jakimiś jasnymi kryteriami. To, co dla jednej osoby będzie zdradą, dla innej może nią nie być. Można powiedzieć, że zdrada następuje, kiedy jedna z osób w związku narusza normy, które para sobie ustaliła. Warto więc mówić otwarcie od samego początku relacji miłosnej, jakie są nasze potrzeby i oczekiwania. Może się okazać, że nasze wyobrażenie o wierności jest zupełnie inne, niż potencjalnego partnera. Dla jednych zdradą będą fantazje erotyczne, oglądanie pornografii, masturbowanie się, a dla innych seks z inną osobą lub zaangażowanie się emocjonalne. To, na co dwie osoby dorosłe tworzące związek się decydują można nazwać normą partnerską.
Norma partnerska – co to takiego?
Żeby mówić o normie partnerskiej muszą być spełnione pewne warunki:
- dojrzałość: osobą dojrzałą seksualnie jest człowiek, który rozpoznaje swoje zachowanie i potrafi nim kierować
- obopólna akceptacja: aktywność seksualna ma być dobrowolna
- nienaruszanie norm społecznych: zachowania seksualne nie mogą naruszać innych wartości, czy społecznych ustaleń; mogłoby to powodować konflikty norm, a w konsekwencji zagrożenie dla porządku społecznego
- nieszkodzenie zdrowiu i życiu: zachowania seksualne mają służyć partnerom w wymiarze fizycznym i psychicznym
- uzyskanie rozkoszy: celem aktywności seksualnej ma być osiągnięcie przyjemności
Funkcje zdrady, czyli po co ludzie zdradzają?
Jak każde zachowanie problemowe, zdrada w związku spełnia określone funkcje. Oznacza to, że pojawia się dlatego, że jeden z partnerów, w uświadomiony lub nieświadomy sposób, chciał zadbać o ważne dla siebie kwestie. Rozpoznanie, po co partner czy partnerka zdradziła, nie jest oczywiste. W psychoterapii to często długotrwały proces. Może się okazać, że osoba, która zdradziła ma silne przekonanie, że nie jest godna miłości, przewiduje odrzucenie. Dba więc o swoje poczucie bezpieczeństwa, pozostając w oddaleniu emocjonalnym od partnera, w czym pomocna jest zdrada. Inną rolą zdrady może być stworzenie przestrzeni do tego, żeby zwrócić uwagę na swoje potrzeby. Po co jeszcze ludzie zdradzają? Żeby doprowadzić do rozpadu związku, żeby ukarać partnera, żeby doświadczyć bliskości, uciec od samotności, żeby uzyskać przyjemność, żeby poczuć się ważnym, atrakcyjnym, akceptowanym… Odpowiedzi jest wiele. Magdalena Pozarzycka w książce Szymona Chrząstowskiego pt. “Narracyjna terapia więzi” stwierdza, że “romanse częściej służą wytrzymywaniu w trudnym małżeństwie, jego stabilizacji”.
Zdrada w związku – skutki
Reakcje osób po zdradzie są bardzo indywidualne. U niektórych mogą wystąpić objawy przypominające PTSD (syndrom stresu pourazowego). Terapeutka Ester Pehrel sprawdziła, jak pary, które zgłosiły się do niej z tematem zdrady, radzą sobie po terapii. Wyróżniła trzy rodzaje postaw:
- Uwięzieni w przeszłości: osoby, które odmawiają wzięcia odpowiedzialności za to, co się stało; żyją dalej w związku, ale nie przepracowały tego, co się wydarzyło; osoba zdradzona nieustannie sprawdza partnera, ma obsesyjne myśli, “nie może odpuścić”, stopniowo zyskuje tożsamość osoby zdradzonej.
- Ocaleńcy: nie przepracowali do końca zdrady, stosują magiczne sposoby na poradzenie sobie ze zdradą: odnowienie ślubów małżeńskich, kolejne dziecko; następuje pozorne wybaczenie; “my” staje się ważniejsze od “ja”.
- Odkrywcy: pary, które wzięły odpowiedzialność za zdradę; starają się zrozumieć, co się wydarzyło, są gotowi do wybaczenia, wytrzymali skrajne emocje, poszukiwali sensu, wyciągnęli wnioski.
Masz trudności i potrzebujesz wsparcia?
Zdrada w związku – jak sobie z nią poradzić?
Osoba zdradzona doświadcza często mocnego zranienia. Rana ta potrzebuje czasu i odpowiedniej troski, żeby się zagoiła i nie powodowała cierpienia. Niestety nie ma jednego dobrego sposobu leczenia tej rany. Na pewno dobrze jest pozwolić sobie na przeżywanie szeregu trudnych emocji: złości, smutku, lęku, może poczucia winy. Warto też starać się zrozumieć, co te emocje mówią. Jednym ze sposobów pomagających, aby nie rozwinąć w sobie tożsamości osoby zdradzonej, jest zobaczenie, że “zdradzona” czy “zdradzony” to tylko część nas. Można sobie tę część wyobrazić… Jak wygląda? Jak jest ubrana? Jak się porusza? Jak ona się pojawia, to co się dzieje? Na czym jej zależy? Aby stać się “odkrywcą” po zdradzie dobrze jest zauważyć, że kryzys w związku bywa szansą na zmiany na lepsze. Jak stwierdza David Schnarch, “nikt nie wchodzi w związek małżeński należycie do niego przygotowany – to małżeństwo czyni cię gotowym do małżeństwa. Jest ono procesem wewnętrznego wzrastania partnerów”. Wizja utraty relacji może przyczynić się do intensyfikacji dbałości o nią. Partnerzy w końcu zaczynają bardziej otwarcie mówić o swoich potrzebach i oczekiwaniach. “Dbanie o związek to uwzględnianie potrzeb i oczekiwań drugiej osoby. I czasami po prostu trzeba nad tym popracować. Ważne, żeby drugiej osobie było z nami dobrze. Podchodźmy do związku z należną mu uwagą” – pisze Lew-Starowicz w swojej pracy “O miłości”. Nie wszyscy są jednak gotowi na pozostanie w związku po zdradzie. Po zakończeniu relacji potrzebują czasu, a nierzadko pomocy psychoterapeuty, żeby sobie z tym poradzić.
Bibliografia:
Centrum Badania Opinii Społecznej: “Zdrady i romanse”
Szymon Chrząstowski: “Narracyjna terapia więzi”
Lew-Starowicz: “O miłości”
Michał Pozdał: “Seks, zazdrość i zdrada. Dynamika związków miłosnych” (wykład na SWPS)
David Schnarch: “Namiętne małżeństwo”
Tematy, które mogą Cię zainteresować: Zazdrość w związku – jak ją wykorzystać? – Widoki Psychoterapia, Jak poradzić sobie z rozstaniem? – Widoki Psychoterapia
