“Jak pomóc osobie z depresją?” – odpowiedzi na to pytanie poszukuje coraz więcej z nas. Niestety liczba chorujących na depresję stale rośnie. Odpowiednia pomoc najbliższych w wychodzeniu z depresji jest ważnym czynnikiem leczącym. Dlatego warto poszukiwać rzetelnych informacji na ten temat. Przedłużający się obniżony nastrój bliskiej osoby, brak energii, zaniedbywanie wywiązywania się z ważnych zadań życiowych mogą powodować zróżnicowane reakcje otoczenia. Próby wspierania mogą przeplatać się z okazywaniem złości, oczekiwaniami zmiany zwłaszcza, jeżeli nie następuje poprawa funkcjonowania przez dłuższy czas. Wówczas osoba cierpiąca na depresję może być oskarżana o lenistwo, brak dobrej woli. W tym tekście podpowiadamy, jakie nasze zachowanie mogą być pomocne, gdy ktoś bliski choruje na depresję, a jakich należy unikać.
Depresja osoby bliskiej – czego nie robić?
Wiedza w społeczeństwie na temat depresji jest coraz większa. Zdarza się jednak, że chorujący zamiast odpowiedniego wsparcia, otrzymuje niepomocne reakcje. Jak wspierać osobę z depresją? Warto wiedzieć, czego unikać, aby nie wpływać negatywnie na stan osoby z depresją.
Unikaj krytykowania
Komunikaty: “weź się w garść”, “ogarnij się”, “nie rób z siebie ofiary”, “nie przesadzaj” mogą generować w osobie, do której są kierowane poczucie winy, niezrozumienia, samotności, bezsilność, złość na siebie, a także wzmacniać negatywne myślenie o sobie. Sugerują, że chorujący, gdyby tylko chciał, mógłby szybko poczuć się lepiej, być aktywny, ale jest zbyt leniwy lub uparty, żeby to zrobić. Ocenianie i krytykowanie nie motywuje osoby zdrowej, tym bardziej nie wpłynie dobrze na chorującego na depresję.
Unikaj nieprzydatnego pocieszania i doradzania
W przypadku niektórych chorych na depresję wydaje się, że gdyby tylko włożyli trochę wysiłku, ich stan na pewno by się poprawił, przecież mają tak dużo: pracę, mieszkanie, rodzinę. Osoby te słyszą więc: “wszystko będzie dobrze”, “inni mają gorzej” lub: “wyjdź do ludzi'”, “trzeba żyć dalej”, “zacznij uprawiać jakiś sport”. Na depresję może zachorować każdy, nawet człowiek znajdujący się w, na pozór, bardzo korzystnej sytuacji życiowej. Jak wspierać osobę z depresją? Powstrzymaj się od rad. Chory z dużym prawdopodobieństwem nie będzie potrafiła skorzystać, doświadczając braku sił, ciągłego smutku, lęku, wstydu, poczucia winy.
Nie bądź nadopiekuńczy
Nie wyręczaj osoby chorej we wszystkim. Najlepiej jest zapytać, w czym możesz pomóc, co możesz zrobić. Okazuj gotowość do wsparcia, podkreślaj, że w razie czego jesteś. Nadopiekuńczość dodatkowo zabiera przestrzeń do działania, utrwala bezradność.
Nie aktywizuj na siłę
Matthew Johnstone w swojej książce porównuje życie z depresją do życia z czarnym psem – nieodstępnym kłopotliwym towarzyszem. Pisze w niej: “To, co zwykle sprawiało mi przyjemność, nagle przestało cieszyć. Pies odebrał mi apetyt, osłabiał moją pamięć i zdolność koncentracji. Robienie czegokolwiek lub pójście gdziekolwiek z czarnym psem wymagało nadludzkiej siły. Podczas spotkań towarzyskich pies przeganiał całą moją pewność siebie. Najbardziej bałem się, że ktoś się dowie i ludzie będą mnie przez to oceniać. Przez wstyd i piętno czarnego psa ciągle się tym martwiłem. Poświęcałem mnóstwo energii i czasu żeby ukryć czarnego psa”. Chory może nie mieć siły na aktywności, które dotychczas sprawiały mu przyjemność. Nie organizuj bez wiedzy osoby zmagającej się z depresją spotkań ze znajomymi, atrakcji, imprez.
Nie oczekuj szybkiej zmiany na lepsze
Wysiłek wkładany w pomoc choremu, wszelkie starania ukierunkowane na poprawę funkcjonowania osoby z depresją i jednoczesny brak zmiany lub nawet pogorszenie jej stanu mogą frustrować. Uzbrój się w cierpliwość. Nie zrażaj się brakiem entuzjazmu chorego lub wręcz jego zniecierpliwieniem, złością pojawiającą się w odpowiedzi na działania pomocowe. Zmiana na lepsze może przyjść nawet po kilku miesiącach. Wywierana presja, okazywanie frustracji, zniecierpliwienia będą przyczyniać się do nasilenia trudnych emocji osoby zmagającej się z depresją.
Nie unikaj trudnych rozmów
Jeżeli bliska nam osoba choruje na depresję, naturalne jest, że odczuwamy silny lęk. Ten lęk może odciągać nas od towarzyszenia przeżyciom i przemyśleniom, które są mroczne, dotykają bezsensu, a nawet śmierci. Warto, razem ze swoim lękiem, próbować słuchać, pytać, ciekawić się światem wewnętrznym chorującego. Dzięki temu być może poczuje się on rozumiany i wspierany. Mamy też wówczas możliwość delikatnego kontrolowania, czy nasz bliski znajduje się w sytuacji zagrożenia życia.
Jak pomóc osobie z depresją – najważniejsze wskazówki
Po prostu bądź
Poczucie samotności potrafi zdominować osobę w depresji. Istotne, aby chorujący otrzymywał zapewnienia, że chcemy mu towarzyszyć w tym trudnym czasie. Może tak być, że usłyszymy nieraz “chcę być sam”. Wówczas uszanujmy to, przypominając o naszej gotowości do wysłuchania, spędzenia czasu razem. Bliscy osób żyjących z depresją muszą być przygotowani na to, że depresja nie skończy się w ciągu kilkunastu dni, lecz kilku miesięcy. Sytuacja ta wymaga więc cierpliwości i umiejętnego rozłożenia sił przez osoby udzielające wsparcia. Jak pomóc osobie z depresją? Bądź dostępny.
Akceptuj uczucia
Różnicę w użyteczności postawy akceptującej uczucia i uciekającej od trudnych uczuć w piękny sposób pokazuje fragment filmu pt. “W głowie się nie mieści”. Widać w nim w pewnym momencie Radość, która stara się pocieszyć, rozbawić, odwrócić uwagę swojego kompana, co dodatkowo pogarsza jego samopoczucie po stracie. Smutna z kolei, ku przerażeniu Radości, mówi: “Przykro mi, że zabrali rakietę. Wyrzucili coś, co kochałeś. Zniknęła na zawsze”, “Tak, to smutne…”. Wywołało to wspomnienia rozmówcy, krótki płacz, w którym Smutna go utuliła. Potem nastąpiła natychmiastowa poprawa nastroju Bing Bonga. Gdy Radość zapytała zdumiona: “Jak to zrobiłaś?”, usłyszała w odpowiedź: “Sama nie wiem… Był smutny… Wysłuchałam, co ma do powiedzenia”. Smutek osoby w depresji na pewno nie minie tak szybko; często potrzebne jest na to wiele miesięcy. Jednak na pewno, zarówno smutek, jak i lęk, złość, poczucie winy, samotności potrzebują przestrzeni, wyrażania i akceptacji.
Okazuj wsparcie
Przypominaj osobie w depresji, że nie jest sama, że będziesz ją wspierał, pytaj, co możesz dla niej zrobić, a czasami po prostu dyskretnie pomagaj, np. w codziennych obowiązkach (zetrzyj kurze, włóż naczynia do zmywarki, zanieś list na pocztę). Chory często doświadcza przytłoczenia zadaniami życiowymi. Odbarczenie go z choćby małej części z nich może spowodować ulgę. W zależności od stanu bliskiej osoby może ona potrzebować większego lub mniejszego wsparcia. Podejmuj decyzje o pomocy uważnie, uwzględniając funkcjonowanie chorującego. Nie należy go wyręczać we wszystkim, aby również mógł doświadczać swojej sprawczości, siły, użyteczności.
Pokazuj, że ci zależy
Jak pomóc osobie z depresją? “Jesteś dla mnie bardzo ważna / ważny”, “Zależy mi na tobie”, “Dużo dla mnie znaczysz” – warto przypominać o tych chorującemu. Człowiek doświadczający depresji nie myśli o sobie dobrze, czuje się ciężarem dla innych, może myśleć o sobie, że jest bezużyteczny. Takie myślenie i uczucia to spory ciężar do dźwigania. Starajmy się go zmniejszać poprzez podkreślanie naszych pozytywnych uczuć do bliskiego.
Zachęcaj do aktywności
Chorego na depresję warto angażować do codziennych aktywności, wykonywania prostych prac domowych, zachęcać do wychodzenia na spacer. Nie wskazane jest wywieranie presji, zmuszanie do podejmowania działań. Proponując coś w rozmowie z chorującym można podkreślić, że w razie braku sił daną aktywność zawsze można przerwać i że dobrze jest po prostu próbować.
Masz trudności i potrzebujesz wsparcia?
Jak pomóc osobie z depresją – zadbaj także o siebie
“Pomagając innym, pomagasz i sobie”, “„Dobro. Im więcej go dajesz tym więcej dostajesz”, “Ktokolwiek potrafi dawać z siebie, jest bogaty” (Erich Fromm) – to wszystko prawda. Jednak pomaganie jest wymagające i niekiedy bardzo obciążające. Depresja bliskiej osoby, długotrwały wysiłek ukierunkowany na pomoc chorującemu przeważnie uruchamia szereg trudnych emocji, które stają się stałymi towarzyszami. Pomagający doświadczają bezsilności, smutku, silnego lęku, złości. Przestrzeń życiową mogą zacząć wypełniać też obowiązki chorego, których nie jest on w stanie wypełniać. Wszystko to stanowi duże wyzwanie. Warto zadbać o pomoc dla siebie, pamiętać o odpoczynku i o tym, że poza życiem z chorobą istnieje dalej inne życie, które warto odwiedzać: przyjemne aktywności, relaks, spotkania z ludźmi. Nie da się udzielać długotrwałej pomocy bez regeneracji sił.
Przeczytaj także: Jak poradzić sobie z depresją? Leczenie depresji Warszawa – Widoki (widokipsychoterapia.pl)
Leczenie nerwicy Warszawa – Widoki – Twoja Psychoterapia (widokipsychoterapia.pl)
Terapia psychodynamiczna Warszawa – Widoki Psychoterapia
Odwiedź nas także tutaj: Widoki – Twoja Psychoterapia | Facebook
