Jaki nurt psychoterapii wybrać? W naszym artykule podpowiadamy, na co zwrócić uwagę podczas wyboru podejścia terapeutycznego. Nurt terapeutyczny wyznacza psychoterapeucie sposób pracy, myślenia o człowieku, o zaburzeniach psychicznych. Dobrze jest więc wiedzieć, czego możemy się spodziewać w gabinecie terapeuty, który pracuje w określonym nurcie, aby móc zdecydować, czy tego właśnie potrzebujemy. Niektórym bardziej będzie odpowiadać prowadzenie systematycznej obserwacji siebie – swoich uczuć i myśli w oparciu o zlecane przez psychoterapeutę dzienniczki. Inni z kolei będą lepiej się czuć w pracy intensywnie skoncentrowanej na emocjach, wewnętrznym doświadczeniu.
Nurt psychoanalityczny
Podejście to wywodzi się z teorii Zygmunta Freuda. Uważa się w nim, że człowiek to istota ukształtowana poprzez doświadczenia i relacje w dzieciństwie. Zakłada się w nim także, że ludzie, aby siebie ochronić, stosują mechanizmy obronne, dzięki którym trudne przeżycia i wspomnienia spychane są do nieświadomości. Objawy chorobowe, doświadczane cierpienie wynikają z zaburzeń osobowości i nieświadomych konfliktów. W terapii ważnym aspektem jest analiza, jak dawne doświadczenia są obecne w relacjach z innymi i z terapeutą. Sesje terapeutyczne odbywają się dwa lub więcej razy w tygodniu i mogą trwać od kilku do nawet kilkunastu lat. Każde spotkanie opiera się na rozmowie, podczas której pacjent swobodnie opowiada o wszystkich kwestiach, o których czuje, że w danej chwili chciałby opowiedzieć, w tym także np. o snach. Z kolei terapeuta podejmuje próbę interpretacji tych wypowiedzi, a także stara się wydobyć z nich to, czego osoba poddająca się tej terapii nie potrafi, bądź też nie chce z siebie wydobyć. Nadrzędnym celem w nurcie psychoanalitycznym jest uświadomienie przez pacjenta tego, co do tej pory pozostawało poza świadomością. Skutkuje to swego rodzaju konfrontacją pacjenta ze wszystkimi tymi (najczęściej trudnymi) sprawami, które zostały przez niego wyparte. Takie doświadczenie przynosi ulgę, uwolnienie od wewnętrznych blokad, które były źródłem kłopotów psychicznych. Jaki nurt psychoterapii wybrać? Jeżeli jesteś zainteresowany pogłębioną, intensywną pracą oraz nieświadomymi mechanizmami, które mają wpływ na twoje życie, warto rozważyć nurt psychoanalityczny.
Jaki nurt psychoterapii wybrać ? Nurt psychodynamiczny
Nurt psychodynamiczny również jest oparty na teorii Zygmunta Freuda. Ważnym obszarem pracy jest tutaj przywoływanie wspomnień z dzieciństwa i wczesnej młodzieńczości. Częstym przedmiotem analizy w gabinecie staje się relacja pomiędzy pacjentem i psychoterapeutą, ponieważ może ona odzwierciedlać relacje, jakie pacjent tworzy poza gabinetem psychoterapeutycznym. Psychoterapeuta może zachęcać do swobodnego monologu, z którego wyciąga powtarzające się schematy, prawidłowości. W podejściu tym, bardziej niż w psychoanalitycznym, stawia się na dyskusję, a nie na odzwierciedlanie przeżywanych stanów. Terapeuta, chcąc wzmocnić pojawienie się zachowań pacjenta, które odbiegają od standardowych i nieużytecznych mechanizmów działania, może wchodzić w rolę życzliwego obiektu poprzez np. chwalenie, zauważanie nowych zachowań. Podczas psychoterapii w nurcie psychodynamicznym spotkania są rzadsze, niż w nurcie psychoanalitycznym (1-2 razy w tygodniu), a czas trwania terapii jest krótszy (od kilkunastu miesięcy do kilku lat).
Nurt poznawczo-behawioralny
Celem psychoterapii poznawczo-behawioralnej jest modyfikacja myślenia i zachowania. Dysfunkcjonalne zachowania i emocje wyjaśnia się m.in. teorią uczenia się, rolą procesów poznawczych. Cechy charakterystyczne tego podejścia to: nastawienie na rozwiązanie problemu, skupienie się na teraźniejszości i ograniczenie w czasie. Klasyczne ujęcie zakłada, że reakcję emocjonalną wywołuje nie sytuacja, a nasz sposób myślenia o niej. Tak więc zmieniając sposób myślenia, możemy poprawić swoje samopoczucie. Podczas sesji pacjent może pracować nad schematami i przekonaniami, które powstały w dzieciństwie i w teraźniejszości kierują jego zachowaniem. Psychoterapeuta koncentruje się na weryfikowaniu przekonań i pracuje nad ich zmianą, aby bardziej służyły pacjentowi w codziennym życiu. Psychoterapia w tym nurcie posiada bardzo jasną strukturę, ściśle zdefiniowane cele i określone sposoby na weryfikację założeń terapeutycznych. Psychoterapeuta może planować tematy sesji i zadania domowe, które proponuje wykonywać. Często są to np. dzienniczki uczuć lub myśli. Dzięki temu osoba może lepiej poznać siebie, zdefiniować powtarzające się schematy i przekonania, a także może się dowiedzieć, w jakiej najczęściej sytuacji one występują, co pozwala na lepsze zarządzanie nimi. Psychoterapeuta w tym nurcie może posługiwać się np. dialogiem sokratejskim (pogłębiona ocena myśli i przekonań). Ponadto stosuje psychoedukację, biblioterapię oraz inne formy poszerzania perspektywy i wiedzy o sobie. Korzysta również z tzw. protokołów, czyli sposobów postępowania w przypadku poszczególnych trudności. Jeżeli odpowiada ci opisany sposób pracy, już wiesz, jaki nurt psychoterapii wybrać.
Nurty humanistyczne
W ramach nurtu humanistycznego wymienia się m. in. terapię Gestalt, logoterapię Frankla, terapię skoncentrowanę na emocjach (EFT). Według założeń humanistycznych zaburzenia powstają na drodze konfliktu między „ja” idealnym a „ja” realnym. Psychoterapia w tym nurcie koncentruje się silniej, niż w innych nurtach, na relacji terapeutycznej „tu i teraz”, a także na procesie doświadczania i emocjach. Psychoterapeuta oddaje w ręce klienta pełną decyzyjność i odpowiedzialność. Od klienta zależy, czym zajmuje się na sesji, a terapeuta stara się za nim podążać. W postawie psychoterapeuty, który pracuje w nurcie humanistycznym, ważne jest poszanowanie autonomii klienta, okazywanie zrozumienia, empatia. Dzięki temu klient może stopniowo zwiększać akceptację siebie, wzrastać, nie bojąc się ujawnienia prawdy o sobie. W podejściu tym kładzie się nacisk na sygnały płynące z ciała i uczy zależności między psychiką i fizycznością. Psychoterapeuta przeważnie wchodzi w rolę towarzysza podróży. Jest aktywny podczas sesji terapeutycznych niczego nie udaje, ani nie ukrywa (uczuć, reakcji, opinii). Nie interpretuje nadmiernie, nie ocenia wypowiedzi klienta. Może natomiast korzystać z dramy, techniki pustego krzesła, w których następuje odgrywanie ról. Techniki te sprzyjają przepracowywaniu nieprzeżytych lub niedokończonych spraw z przeszłości, aby nie musiały one być obecne w teraźniejszości i blokować rozwoju. Jest to terapia raczej długoterminowa (czas pracy: powyżej 1 roku).
Jaki nurt psychoterapii wybrać? Nurt systemowy
Psychoterapia systemowa miała początki w poł lat 20. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Psychoterapeuci zwrócili uwagę na wpływ środowiska rodzinnego na kształtowanie się psychopatologii u dzieci. Terapia systemowa jest często utożsamiana z terapią rodzinną. Być może jest to związane z myśleniem o rodzinie jako systemie oraz z początkami myślenia systemowego, które wykorzystywane było głównie w pracy z rodzinami. Podejście systemowe jest jednak stosowane także w psychoterapii indywidualnej oraz terapii par. W nurcie systemowym zakłada się, że objaw zawsze pełni określony cel w systemie (np. rodzinnym, ale nie tylko). Podczas rozwodu rodziców dziecko może chorować, aby łączyć i spajać rodzinę. Podczas sesji terapii rodzinnej psychoterapeuta koncentruje się na komunikacji w rodzinie. Zakłada też, że nie istnieje osoba, która jest winna istniejącym problemom. Problem jest wynikiem oddziaływania na siebie poszczególnych elementów systemu. Podczas psychoterapii systemowej każdy z członków rodziny traktowany jest na równi, każdy ma takie samo prawo do wyrażania swojej opinii, uczuć, potrzeb, dzięki czemu rodzina, partnerzy mają możliwość siebie usłyszeć, poznać, wyjawić skrywane emocje. Ponadto – każdy z członków rodziny poznaje schematy i przekonania, jakie panowały w jego rodzinie pochodzenia (transmisja wielopokoleniowa). Podczas terapii klient może konfrontować się z pytaniami: czy powielam schemat moich rodziców lub schemat rodzinny?, czego chcę dla swojego związku i swojej rodziny?
Nurt integracyjny
Nurt integracyjny łączy różne podejścia w ten sposób, aby jak najlepiej pomagać klientowi. W latach 30. XX wieku wielu psychoterapeutów uznało na podstawie badań efektywności różnych nurtów psychoterapii, że nie występuje potwierdzona empirycznie wyższość jednej psychoterapii nad drugą. Stopniowo zaczęło upowszechniać się przekonanie, że należy patrzeć na człowieka, nie tylko przez pryzmat jednej szkoły psychoterapii. To specyfika problemów danego człowieka powinna odgrywać kluczową rolę w doborze metod psychoterapeutycznych.
Masz trudności i potrzebujesz wsparcia?
Jaki nurt psychoterapii wybrać?
O skuteczności psychoterapii decyduje przede wszystkim jakość relacji terapeutycznej, a nie nurt, w którym jest ona prowadzona. Zatem kluczowe jest, jak się czujemy w kontakcie z psychoterapeutą. Jeżeli czujemy się bezpiecznie, stopniowo zwiększa się zaufanie do terapeuty i poziom otwartości, warto zostać w takiej relacji. Jeżeli nie, dobrze jest pozwolić sobie na dalsze poszukiwania. Wybierając terapeutę, należy też zwrócić uwagę na jego odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Oprócz studiów magisterskich (np. w zakresie psychologii, pedagogiki, socjologii i in.), psychoterapeuta powinien być w trakcie lub po 4 lub 5-letniej szkole psychoterapii oraz poddawać się regularniej superwizji (spotkanie psychoterapeuty z innym psychoterapeutą, bardziej doświadczonym, który dodatkowo ukończył szkolenie superwizorskie). Jeżeli masz wątpliwości, jaki psychoterapeuta będzie dla ciebie odpowiedni, zadzwoń lub napisz do nas.
Więcej o nurtach w psychoterapii możesz dowiedzieć się tutaj: Terapia psychodynamiczna Warszawa – Widoki Psychoterapia, Terapia systemowa Warszawa – Widoki Psychoterapia.
Zapraszamy także do śledzenia nas na Facebooku: Widoki – Twoja Psychoterapia | Facebook
