Samotność w związku może pojawić się na różnych jego etapach, a jej obecność potrafi znacznie wpłynąć na nasze emocje i zdrowie psychiczne. Niemal każdy z nas marzy o bliskiej i satysfakcjonującej relacji partnerskiej, w której czujemy się wspierani, kochani i rozumiani. Samotność w związku stanowi jedno z zagrożeń dla realizacji tego pragnienia. W naszym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym jest samotność w związku i jakie czynniki mogą do niej prowadzić. Przedstawimy także wskazówki, które mogą pomóc w radzeniu sobie z samotnością i wzmacnianiu więzi z partnerem.
Samotność i samotność w związku – definicje
Poniższe definicje stanowią jedynie przykłady różnorodnych sposobów opisywania i rozumienia samotności przez naukowców z dziedziny psychologii i socjologii. Samotność jest kompleksowym i wieloaspektowym zjawiskiem, które może być analizowane i interpretowane z różnych perspektyw. Robert S. Weiss, amerykański socjolog, uważa, że samotność to subiektywne poczucie odosobnienia i braku satysfakcji związane z jakością i ilością kontaktów społecznych. Można ją odczuwać zarówno wśród tłumu, jak i w izolacji fizycznej. Z kolei John T. Cacioppo, amerykański psycholog społeczny, stwierdza, że samotność to stan emocjonalnej izolacji, w którym osoba odczuwa brak satysfakcjonujących relacji i bliskości z innymi, co może prowadzić do negatywnych konsekwencji dla jej zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Maria Plopa, polska psycholog i badaczka samotności, definiuje samotność jako “głębokie i trwałe uczucie odosobnienia, wynikające z niewłaściwego zaspokojenia potrzeb społecznych i braku jakościowych relacji z innymi ludźmi.” Z kolei samotność w związku to subiektywne doświadczenie braku zrozumienia, bliskości emocjonalnej i wsparcia ze strony partnera, które może prowadzić do uczucia odosobnienia i izolacji (prof. Małgorzata Lipowska, polska psycholog i psychoterapeutka). Dr Katarzyna Zechowski-Wojda, polska psychoterapeutka i seksuolożka, pisze, że “samotność w związku to stan, w którym partnerzy odczuwają brak satysfakcjonujących relacji, a bliskość między nimi jest niewystarczająca, co wpływa na jakość relacji i dobre samopoczucie.” Zdaniem prof. Janusza Czapińskiego “samotność w związku to odczuwanie braku autentycznej i głębokiej więzi emocjonalnej z partnerem, wynikające z niespełnionych potrzeb, które może prowadzić do negatywnych skutków dla psychiki i zadowolenia z życia.” Definicje te podkreślają aspekty takie jak brak bliskości emocjonalnej, niespełnione potrzeby i negatywne konsekwencje dla zdrowia psychicznego.
Poczucie samotności – przyczyny dotyczące pary
W związku zauważalne poczucie samotności jednej ze stron może być wynikiem różnorodnych czynników dotyczących pary. Te czynniki wpływają na dynamikę związku, sposób komunikacji oraz postrzeganie bliskości emocjonalnej. Niektóre z tych czynników to:
Niewłaściwa komunikacja
W związku, komunikacja jest kluczowym elementem utrzymania zdrowej i satysfakcjonującej relacji. Niestety, wiele par popełnia pewne błędy w komunikacji, które mogą wpływać negatywnie na więź między partnerami. Często zamiast skupić się na słuchaniu drugiej osoby, jedna strona może być zaabsorbowana swoimi myślami i własnym punktem widzenia. To utrudnia pełne zrozumienie drugiej osoby i prowadzi do wzrostu konfliktów. Niekiedy jedna ze stron przyjmuje, że wie, co partner myśli lub czuje. To z kolei prowadzi do błędnych interpretacji, tworzenia fałszywych przekonań o drugiej osobie i oddalania się od siebie. Kolejnym częstym problemem jest unikanie trudnych tematów, mówienia o swojej złości, lęku, smutku i swoich potrzebach. Może to powodować nagromadzenie nierozwiązanych problemów i trudnych uczuć. Również wzajemne krytykowanie się i oskarżanie mogą wpływać na stopniowy rozwój poczucia samotności w wyniku często doświadczanego poczucia odrzucenia i braku akceptacji.
Nierównowaga w zaangażowaniu
Występuje ona, gdy jedna strona poświęca więcej uwagi, czasu, emocji i wysiłku na utrzymanie i rozwijanie relacji niż druga strona. Jest to sytuacja, w której obie osoby w związku nie angażują się w związek w równym stopniu, co może prowadzić do powstania różnych problemów i niezgodności. Nierównowaga w zaangażowaniu może dotyczyć wielu obszarów: komunikacji, podziału obowiązków, dawanego wsparcia, okazywania uczuć, seksu. Skutkuje ona napięciami, konfliktami i poczuciem niedosytu i samotności w relacji u osoby, która jest bardziej zaangażowana. Ważne jest, aby partnerzy byli świadomi tych różnic i starali się pracować razem nad tym problemem.
Różnice w potrzebach emocjonalnych
Są one całkowicie naturalne, ponieważ każda osoba ma unikalne doświadczenia życiowe, wartości, osobowość i historię, która wpływa na to, czego potrzebuje od relacji. Niektórzy partnerzy mogą potrzebować większej ilości intymności emocjonalnej i fizycznej, podczas gdy inni mogą być bardziej niezależni i potrzebować więcej przestrzeni. Jedna osoba może mieć większą potrzebę wyrażania swoich uczuć wprost, podczas gdy druga może być bardziej zamknięta w tym zakresie. Jedna osoba może potrzebować więcej wsparcia w trudnych momentach, podczas gdy druga może być bardziej niezależna emocjonalnie. Niektórzy partnerzy mogą potrzebować natychmiastowego rozwiązania konfliktów, podczas gdy inni wolą chwilę na ochłonięcie przed rozmową. Problem może pojawić się wówczas, gdy jedna ze stron odczuwa przedłużającą się i nasiloną frustrację, samotność w związku z tymi różnicami.
Brak wsparcia w trudnych chwilach
Wspieranie się w trudnych chwilach jest kluczowym elementem zdrowego i udanego związku. Kiedy partnerzy wspierają się nawzajem w trudnych chwilach, wzmacniają więź emocjonalną między sobą. Okazywanie wsparcia i empatii buduje zaufanie i poczucie bliskości, co sprawia, że związek staje się bardziej trwały i satysfakcjonujący. Gdy partnerzy wspierają się w trudnościach, pokazują, że można na nich polegać, a to z kolei wzmacnia zaufanie do siebie nawzajem. Wiedza, że możemy liczyć na partnera w trudnych sytuacjach, pomaga w budowaniu stabilnego i bezpiecznego fundamentu związku. Ponadto kiedy partnerzy okazują wsparcie w trudnych chwilach, wyrażają, że akceptują swojego partnera w pełni, nawet w momencie słabości. Jeśli partner nie jest w stanie zapewnić wsparcia w trudnych momentach lub nie wykazuje zrozumienia, druga strona może odczuwać samotność w swoich problemach.
Nieprzepracowane problemy i konflikty
Mogą one znacznie wpłynąć na związek, zarówno w krótkoterminowym, jak i długoterminowym wymiarze. Kiedy problemy i konflikty nie zostają rozwiązane, napięcie może narastać, co może prowadzić do coraz większych sporów i frustracji między partnerami. Ponadto nieprzepracowane problemy mogą wpłynąć na intymność w związku, zarówno emocjonalną, jak i fizyczną. Wszystko to może sprawiać, że partnerzy poczują się osamotnieni, nawet będąc razem. Dlatego tak istotne jest, aby partnerzy aktywnie pracowali nad rozwiązywaniem problemów i konfliktów w związku.
Ważne jest, aby partnerzy byli świadomi tych czynników i byli gotowi pracować nad swoją relacją. Skuteczna komunikacja, szukanie wsparcia w trudnych momentach, praca nad rozumieniem siebie i zaufaniem, a także umiejętność radzenia sobie z konfliktami mogą pomóc w rozwiązywaniu problemów i odbudowaniu bliskości emocjonalnej. Terapia par może być cennym wsparciem dla partnerów w pracy nad tymi aspektami relacji.
Poczucie samotności – przyczyny dotyczące jednostki
Pojawienie się poczucia samotności w związku może być związane z różnymi czynnikami indywidualnymi, które wpływają na sposób, w jaki osoby funkcjonują w relacji.
Niskie poczucie własnej wartości
Niskie poczucie własnej wartości jednego z partnerów może stwarzać pewne bariery w tworzeniu głębokiej i bliskiej relacji. Kluczowe przekonanie, które towarzyszy osobie z omawianym problemem, brzmi: “nie zasługuję na miłość, szacunek i akceptację”, a często doświadczaną emocją jest lęk przed odrzuceniem. Osoba z niskim poczuciem własnej wartości może być wymagająca emocjonalnie, może ciągle potrzebować potwierdzenia i uznania ze strony partnera. Jednocześnie może unikać bliskości, zamykać się w sobie, ograniczać mówienie o swoich emocjach i potrzebach, co generuje dystans w relacji i poczucie samotności u obu stron.
Lęk przed bliskością
Jeżeli jeden z partnerów doświadcza wzmożonego lęku przed bliskością, również sprzyja to pojawieniu się samotności w związku. Skoro bliskość jest zagrażająca, lepiej unikać dzielenia się głębokimi emocjami i uczuciami ze swoim partnerem, bezpieczniej trzymać się na dystans. Wszak ujawnienie swoich kruchych części może zostać wykorzystane przez drugą stronę. Bezpieczniej też unikać zobowiązań i długoterminowych planów w związku, można co najwyżej pogłębiać bliskość fizyczną. Takie oraz podobne założenia i strategie wybierane przez osobę z nadmiernym lękiem przed bliskością powodują u obu stron poczucie samotności.
Przeszłe doświadczenia traumatyczne
Osoba, która doświadczyła traumy w przeszłości, może mieć trudności w zaufaniu innym, w tym swojemu partnerowi. Może obawiać się, że zostanie zraniona, odrzucona lub zdradzona, co może prowadzić do zachowania dystansu emocjonalnego i unikania bliskości. Dystansować może także przekonanie, że nikt nie zrozumie wszystkiego tego, co się wydarzyło, a co było tak bolesne. Psychoterapia indywidualna dla osoby, która doświadczyła traumy, może pomóc w radzeniu sobie z tymi wyzwaniami i rozwijaniu zdrowych mechanizmów funkcjonowania w związku. Terapia par może również być cennym wsparciem w pracy nad komunikacją, budowaniem zaufania i tworzeniem bliskości emocjonalnej w relacji.
Warto zaznaczyć, że każda osoba jest inna, a poczucie samotności w związku może być wynikiem różnorodnych czynników indywidualnych, które wzajemnie oddziałują z innymi aspektami relacji. Rozumienie tych czynników i praca nad nimi może pomóc w budowaniu zdrowszych i bardziej satysfakcjonujących relacji partnerskich. W przypadku trudności, psychoterapia indywidualna lub terapia par może być wartościowym narzędziem w radzeniu sobie z poczuciem samotności i wzmocnieniu więzi emocjonalnych.
Poczucie samotności a etap związku
Poczucie samotności w związku może pojawić się na różnych etapach relacji, ale niektóre okresy są na nie niejako szczególnie narażone.
Okres początkowy (tzw. fazie zakochania). Na początku związku partnerzy często doświadczają intensywnych emocji i fascynacji sobą nawzajem. Jednak po pewnym czasie, gdy euforia zakochania opada, może pojawić się poczucie samotności, gdy partnerzy zaczynają odkrywać kłopotliwe różnice między sobą i trudności w dostosowaniu się do siebie.
Wieloletni związek. Wieloletni związek może gromadzić w sobie nierozwiązane konflikty i problemy, które prowadzą do oddalania się partnerów i spadku zaufania. Ponadto w miarę upływu lat każda osoba oddzielnie i związek razem doświadcza różnych zmian życiowych, takich jak zmiana pracy, miejsca zamieszkania, wyprowadzka dzieci itp. Te zmiany mogą wpłynąć na dynamikę związku i być sporym wyzwaniem do przezwyciężenia. W miarę jak związek rozwija się w czasie, partnerzy mogą różnić się pod względem potrzeb i oczekiwań. Istotne jest także to, że powtarzające się schematy i brak nowości prowadzą do poczucia stagnacji i spadku zaangażowania.
Ważne zmiany życiowe. Pojawienie się dzieci, przeprowadzka, zmiana pracy czy inne znaczące zmiany w życiu partnerów mogą wpłynąć na relację. Czasem nowa sytuacja stawia partnerów przed wyzwaniami, w których trudno, z różnych powodów, sobie towarzyszyć lub otworzyć się na towarzyszenie i wsparcie.
Po kryzysie w związku. Po przejściu przez kryzys, na przykład związany ze zdradą, trudnościami finansowymi czy problemami zdrowotnymi, partnerzy mogą czuć się poranieni i niegotowi na wspólne przechodzenie przez te trudne sytuacje.
Samotność w związku – konsekwencje
Samotność w związku może mieć szereg negatywnych konsekwencji zarówno dla zdrowia psychicznego i emocjonalnego partnerów, jak i dla samej relacji. Poczucie samotności generuje uczucia smutku, przygnębienia, złości, lęku. Wpływa negatywnie na samoocenę, zwiększa ryzyko depresji, może prowadzić do zaburzeń snu, utrudniać skupienie się na codziennych zadaniach i obowiązkach. Ponadto osłabia więź, zwiększa częstotliwość konfliktów, skłania do poszukiwania pocieszenia i wsparcia poza związkiem. Samotność w związku jest więc poważnym problemem, który wymaga uwagi i działania. Potwierdzają to liczne badania. Badanie: “Poczucie samotności w związkach partnerskich i jego wpływ na jakość związku” (Autorzy: Kłym, Lis, 2019) skupiło się na analizie wpływu poczucia samotności na jakość związku partnerskiego. Wyniki wskazały, że poczucie samotności w związku jest negatywnie skorelowane z poziomem zadowolenia w związku. Osoby, które odczuwają większe poczucie samotności, zgłaszają niższą jakość relacji z partnerem. W badaniu stwierdzono również, że poczucie samotności jest związane z mniejszą bliskością emocjonalną i większą ilością konfliktów w związku. Wnioski z tego badania sugerują, że poczucie samotności może stanowić istotny czynnik wpływający na jakość i satysfakcję w związku partnerskim, a pochylenie się nad tym aspektem jest ważne dla par chcących wzmocnić swoje więzi emocjonalne. Kolejnym przykładem polskiego badania na temat wpływu poczucia samotności w związku jest badanie: “Poczucie samotności a funkcjonowanie małżeństwa” (Autorzy: Szymańska, Janicka, 2017). Badanie to skupiło się na analizie związku między poczuciem samotności a funkcjonowaniem małżeństwa. Wnioski z tego badania sugerują, że poczucie samotności może mieć istotny wpływ na funkcjonowanie małżeństwa i może stanowić czynnik ryzyka dla jakości i trwałości relacji partnerskich. Znalezienie sposobów na radzenie sobie z poczuciem samotności w związku może być kluczowe dla utrzymania satysfakcjonującego i zrównoważonego małżeństwa.
Masz trudności i potrzebujesz wsparcia?
Samotność w związku – sposoby rozwiązania problemu
O pewnych możliwościach, z których warto skorzystać, kiedy w związku pojawi się poczucie samotności, już nieco wspomnieliśmy. Warto jednak wyszczególnić i rozwinąć niektóre dostępne dla partnerów opcje.
Praca nad komunikacją
Prowadzenie otwartej, szczerej i empatycznej komunikacji jest fundamentem silnej więzi. Bądź obecny i aktywnie słuchaj swojego partnera. Skup się na tym, co mówi, zamiast myśleć o swojej odpowiedzi. Wykazuj zainteresowanie tym, co mówi, zadawaj pytania i okazuj zrozumienie. Nie bój się wyrażać swoich uczuć i potrzeb w związku. Komunikuj swoje emocje i oczekiwania w sposób otwarty i bezpośredni. Staraj się unikać krytykowania i osądzania swojego partnera. Skup się raczej na wyrażaniu swoich potrzeb i uczuć, zamiast krytykować to, co robi lub mówi. Okazuj wdzięczność swojemu partnerowi za to, co robi dla ciebie i za to, kim jest. Docenienie drugiej osoby wzmacnia więź emocjonalną i poczucie bliskości. Naucz się skutecznie rozwiązywać konflikty w związku – uczestnicz w rozmowach konstruktywnie, szanuj punkt widzenia partnera i staraj się znaleźć kompromis. Starajcie się utrzymywać regularną komunikację w związku. Znajdujcie czas na rozmowę i dzielenie się swoimi myślami, uczuciami i wydarzeniami dnia. Regularna praktyka tych umiejętności komunikacyjnych może pomóc w budowaniu bliższej i satysfakcjonującej relacji. Wymaga to zaangażowania, cierpliwości i otwartości na wzajemne zrozumienie i wsparcie.
Budowanie intymności
Intymność w związku odnosi się do różnych aspektów bliskości, zaufania i wzajemnego zrozumienia między partnerami. To głębokie i osobiste połączenie, które obejmuje fizyczną, emocjonalną, psychiczną i duchową sferę relacji. Fizyczna intymność obejmuje bliskość fizyczną, taką jak pocałunki, przytulanie, dotyk, seks. Upewnij się, że oboje czujecie się komfortowo w tej sferze. . Jest to ważna część relacji, która jest źródłem zaspokojenia potrzeb fizycznych, ale także wyrazem uczuć, troski i zaangażowania. Emocjonalna intymność dotyczy dzielenia się uczuciami i myślami z partnerem. Prowadzenie otwartej, szczerej i empatycznej komunikacji jest fundamentem silnej więzi. Nie bójcie się wyrażać swoich uczuć i emocji. Bycie w bliskiej relacji wiąże się z odsłanianiem swoich kruchych części. Jest to ryzykowne, ale bez tego nie ma bliskości. Psychiczna intymność odnosi się do wzajemnego rozumienia i wspólnego postrzegania rzeczywistości. Kiedy partnerzy mają wspólne cele, wartości i marzenia, pozwala to na budowanie poczucia wspólnoty. Duchowa intymność to bliskość na poziomie duchowym i egzystencjalnym. Może ona obejmować dzielenie się wierzeniami, wartościami duchowymi i poszukiwaniami sensu życia. Intelektualna intymność dotyczy wspólnych zainteresowań, dyskusji i wymiany myśli. Partnerzy angażują się w rozwijanie swojego intelektu i wspólnie eksplorują różne tematy. Intymność w związku rozwija się poprzez budowanie zaufania, komunikację, otwartość, akceptację i zrozumienie. Jest to proces, który wymaga uwagi, wysiłku i ciągłej pracy obu partnerów. Ważne jest, aby pamiętać, że każdy związek jest unikalny, dlatego intymność może manifestować się w różnych formach, które najlepiej pasują do danej pary. Intymność jest kluczowym elementem trwałego i satysfakcjonującego związku, który pozwala na rozwijanie się jako para i jako indywidualności.
Terapia Par
Terapia par może odegrać kluczową rolę w rozwiązaniu problemu poczucia samotności w związku. Kiedy jedno lub oboje partnerów odczuwają samotność, może to wynikać z różnych czynników, o których wspominaliśmy. Terapeuta par może pomóc zidentyfikować źródła tego problemu i pracować z parą nad poprawą relacji. Terapia par to bezpieczne miejsce, gdzie partnerzy mogą otwarcie wyrażać swoje obawy i uczucia, a terapeuta będzie wspierał ich w poszukiwaniu rozwiązań. Dzięki terapii par można rozwijać umiejętności komunikacyjne, lepiej zrozumieć siebie nawzajem i na nowo odkryć bliskość i zaangażowanie w związku, co może pomóc w przezwyciężeniu poczucia samotności.
Psychoterapia indywidualna
Psychoterapia indywidualna może być skutecznym narzędziem w rozwiązaniu problemu uczucia samotności w związku. Poczucie samotności w związku często wynika z osobistych przekonań, historii życia, traum, czy też trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji. Warto zaznaczyć, że praca nad uczuciem samotności w związku w ramach psychoterapii indywidualnej może przynieść korzyści nie tylko związkowi, ale także samej osobie uczestniczącej w terapii. Poprawa relacji z samym sobą, podniesienie samooceny i zwiększenie samoakceptacji przekłada się często na bardziej satysfakcjonujące i głębsze relacje z innymi ludźmi, w tym z partnerem. W niektórych przypadkach, jeśli poczucie samotności wynika głównie z trudności w związku, terapeuta indywidualny może również zalecić terapię par, aby partnerzy mogli razem pracować nad poprawą relacji.
Samotność w związku jest powszechnym problemem, który dotyka wielu par. Kluczem do rozwiązania tego wyzwania jest aktywne działanie i zaangażowanie partnerów. Komunikacja, budowanie intymności, terapia par i zwiększanie poziomu rozumienia własnych emocji i potrzeb mogą pomóc w przezwyciężeniu samotności i wzmocnieniu więzi. Ważne jest, aby partnerzy byli dla siebie wsparciem i razem dążyli do poprawy relacji. Samotność w związku nie musi być przeszkodą nie do pokonania, ale może stać się szansą na głębsze zrozumienie siebie nawzajem i na budowanie trwałej miłości.
Mogą Cię także zainteresować nasze inne artykuły: Jak radzić sobie z samotnością? – Widoki Psychoterapia, Lęk przed bliskością – Widoki Psychoterapia, Jak uratować związek, który przechodzi kryzys? – Widoki Psychoterapia
Odwiedź nas także na Facebooku: Widoki – Twoja Psychoterapia | Warsaw | Facebook oraz na Instagramie: https://www.instagram.com/widoki_twoja_psychoterapia/
